Schutterij Sint Jan Grubbenvorst
Grubben, ook wel Gribben, was de naam van het kasteel waarvan nu de ruïne van het Gebroken Slot resteert. Grubben betekent: holle weg. Het tweede gedeelte van de naam "Vorst" was de naam van het dorp. Deze naam is afgeleid van “bos”, in het bezit van de heer van het gebied. Aanvankelijk was hier veel bos, maar dat is grotendeels verdwenen doordat de bewoners die bossen gingen kappen uit behoefte aan weidegrond. Na het kappen ontstond heidevelden.
Op de hoge Maasoever komen ook sporen voor van vroeg-Germaanse bewoning. Deze hoge Maasoever draagt de naam "Reuvelt", een benaming, die vermoedelijk uit de Karolingische tijd stamt. Aan te nemen is dat in de loop van de achtste eeuw het christendom ook in Noord-Limburg was doorgedrongen. Bij opgravingen na de verwoesting in november 1944 van de parochiekerk bleek, dat deze omstreeks 1415 gebouwde kerk zeker zes voorgangers moet hebben gehad. Bij de wederopbouw in 1952 heeft men de herinnering aan deze vroegere kerken willen bewaren in de tegenwoordige crypte. De huidige kerk werd ontworpen door Alphons Boosten. Uit vondsten in het veld en bij opgravingen is gebleken, dat al duizenden jaren vóór Christus de hogere maasoevers bewoond moeten zijn geweest. Op het Molenveld aan de zuidzijde van Grubbenvorst zijn belangrijke vondsten gedaan, die wijzen op agrarische bebouwing in de brons- en ijzertijd, de Romeinse tijd en in de periode van de volksverhuizing en daarna.
De regio Zuidoost-Nederland is in oppervlakte het grootste tuinbouwgebied van Nederland; qua productie komt deze regio op de tweede plaats. De ruim 750 agrarische bedrijven in de gemeente Horst aan de Maas vormen een belangrijk aandeel binnen dit potentieel. Een groot aantal Horster instituten op het gebied van onderwijs, voorlichting en onderzoek vormt een agrarisch netwerk dat de agrarische ontwikkelingen op de voet volgt en daarop vooruit loopt. Binnen de genoemde 750 agrarische bedrijven valt met name het aandeel van de glastuinbouw, de champignonteelt en de boomteelt op. Het projectvestigingsgebied voor glastuinbouw Californïe biedt volop aantrekkelijke mogelijkheden voor de vestiging van glastuinbouwbedrijven.
Grubbenvorst is per1 januari 2001 opgenomen in de nieuwe gemeente ´Horst aan de Maas´, welke ontstaan is uit een vrijwillige fusie van de gemeenten Broekhuizen, Grubbenvorst en Horst. De nieuwe gemeente is gesitueerd in Noord-Limburg tussen de stedelijke centra Venlo en Venray en bestrijkt het landelijk gebied van Peel en Maas.
De schutterij Sint Jan Grubbenvorst
Schutterij Sint Jan uit Grubbenvorst is binnen de schuttersbond Juliana een betrekkelijk jonge vereniging; binnen de Grubbenvorster gemeenschap is zij echter de oudste vereniging. Op Oudjaarsavond van 1899 bleek het weer zó goed te zijn geweest, dat een aantal Grubbenvorsternaren, die vermoeid van de zware arbeid bij de ontginning van de Vinkepeel, oudjaar vierden in de openlucht op de markt. Zij spraken af om op 1 januari 1900 te komen tot een oprichting van een schutterij. Zeer vermoedelijk was er nog iets overgebleven van het Sint Antoniusgilde, dat in 1846 werd opgeheven en waarvan de bezittingen naar het Kerkelijk en burgerlijk ambtbestuur zijn gegaan. Van het andere gilde, Sint Sebastianus, restten geen gegevens meer. Als schutspatroon werd gekozen voor de schutspatroon van Grubbenvorst, Sint Jan de Doper.
De schutterij werd aldus opgericht in het jaar 1900. Op 26 februari 1909 werd zij (met terugwerkende kracht tot oktober 1907) door Koningin Wilhelmina als rechtspersoon erkend en was de schutterij vanaf dat jaar ook lid van de schuttersbond Juliana. Namen vanaf de oprichting, die thans nog steeds terugkomen op de ledenlijst van de schutterij zijn Gerits, Relouw en Claessens. De eerste ´schutsboom´ werd opgericht nabij het Gebroken Slot, maar al spoedig moest die daar verdwijnen, omdat de overburen van de Maas last van de neerkomende kogels hadden. Vervolgens moest de schutsboom nog vijf maal verhuizen. Op 29 juni 1902 werd er voor het eerst op de vogel geschoten.
Sint Jan was niet de enige vereniging, die in het begin van de twintigste eeuw werd opgericht. In Reuver volgende op 2 december 1902 Sint Barbara en op 5 oktober volgde Sint Hubertus te Tegelen, terwijl de verenigde schutterij Ons Genoegen in mei 1898 in Siebengewald was voorgegaan. Zo ontstond bij de verenigingen meer en meer de behoefte om samen te werken en samen concoursen te organiseren, zoals dat toen genoemd werd. In de Venloosche Courant van 24 juli 1909 kon men het volgende bericht vinden uit Horst : ‘Zondag had hier het eerste concours plaats van de Bond der Schutterijen Helden, Maasbree, Sevenum en Horst, waarbij de schutterij van Horst haar zusterverenigingen ontving op de Nieuwstraat’. Wellicht was dit de voorloper van onze schuttersbond ‘Juliana’ geweest, maar of dit zo is, is niet bekend.
Vanaf 1909 maakt Sint Jan deel uit van de schuttersbond ‘Juliana’ en bij loting werd bepaald dat er in 1914 voor het eerst een bondsschuttersfeest aan Grubbenvorst werd toegewezen. Door de dreigende oorlog ging het bondsschuttersfeest niet door en werd het prijzengeld teruggestort.
In haar ruim honderdjarig bestaan heeft schutterij St. Jan veel ups en downs gekend. Vanaf 1950 kent de schutterij weer een sterke opleving en thans is het een bloeiende vereniging bestaande uit 77 leden waarvan 61 geüniformeerd. De groep is opgebouwd uit een bordjesdrager, 2 sappeurs, een tamboerkorps, 3 marketentsters, een vaandeldrager, het koningspaar, de officieren en tenslotte de manschappen. Dit alles onder leiding van de commandant.
Uniformering
Het schuttersuniform van Sint Jan bleef in de eerste jaren van de oprichting in 1900 – zoals gebruikelijk in deze tijd – beperkt tot een eenvoudige uniformpet. Later kwam erbij een witte broek, oranje sjerp en lans. Dit was al duur genoeg voor de gemiddelde schut, want hij moest zijn uniform immers zelf aanschaffen. De eerste volledige militaire uniformering vond pas plaats in 1958.
In 1970 werd de vereniging in het nieuw gestoken terwijl de laatste nieuwe uniformen dateren uit het jaar 2000. De huidige uniformen zijn gebaseerd op het deftig tenue van de infanterie van de Koninklijke Landmacht eind negentiende eeuw.
Een kleine uiteenzetting van deze vereniging:
De sappeurs
Vanaf 1967 lopen er bielemannen bij schutterij St. Jan voorop. Vanaf 1987 werd overgestapt op de militaire equivalent hiervan: de sappeur. Van oudsher waren dit de soldaten die de loopgraven (“de sappen”) moesten graven, later werden ze meer als wegbereiders voor de troepen gezien.
Tamboerkorps
In 1961 werd het Tamboer- en Klaroenkorps opgericht. Dit was in eerste instantie niet zo’n succes. In 1965 werden de instrumenten weer verkocht aan Harmonie Sint Joseph uit Grubbenvorst. De Harmonie leverde in de jaren daarna tamboers aan de schutterij, totdat Sint Jan in 1975 weer over eigen tamboers beschikte. Uit die tijd stamt het huidige tamboerkorps. Behalve het verzorgen van het muzikale gedeelte heeft het tamboerkorps ook een belangrijke functie in het aantrekken van nieuwe jonge leden.
Marketentsters
Vanaf 1992 lopen er drie marketentsters mee bij schutterij Sint Jan. Keurig uitgedost presenteren zij zich steeds trots tijdens de diverse activiteiten van de schutterij. Ook na het officiële gedeelte zijn ze zeer zorgzaam en voorzien hierbij menigeen van worst en kaas.
Van oudsher moesten de huursoldaten hun rats, kuch en bonen in die dagen namelijk veelal zelf zien te organiseren. De vrouwen maakten van de nood een deugd en boden ook anderen voedsel en drank als koopwaar aan. Vandaar de naam marketentster, die is afgeleid van markentare dat verkopen of verhandelen betekent.
Traditioneel wordt het Konings-vogelschieten ieder jaar gehouden op de laatste zondag van augustus. Slechts bij hoge uitzondering wordt er uitgeweken naar de eerste zondag van september.
Voorafgaand aan het koningsvogelschieten wordt het koningspaar door harmonie en schutterij thuis opgehaald om naar de schuttersweide te trekken.
Nadat de laatste resten van de koningsvogel zijn gevallen wordt ’s avonds het nieuwe koningspaar ook weer door de schutterij van huis opgehaald.
